1)Pytania i odpowiedzi

Kochani, jesteśmy mało zorganizowaną grupą...
Udało mi się ściągnąć stosunkowo szybko zagadnienia na egzamin i z miłą chęcią podzielę się z nimi Wink

p.s niestety jesce nie opracowanymi ;P

SOCJOLOGIA NARODU I ETNICZNOŚCI
1. Różne podejścia definicyjne do terminu „naród”.
2. Różne podejścia definicyjne do terminu „etniczność”.
3. Tożsamość narodowa i jej wyznaczniki
4. Naród a państwo – rozwiązania w XX wieku.
5. Przyczyny zmian funkcji współczesnego państwa narodowego.
6. Przyczyny erozji państwa narodowego
7. Etniczność a struktura społeczna; bariery w awansie społecznym, wykluczenie, izolacja, marginalizacja.
8. Konflikt społeczny a naród i etniczność.
9. Różne rodzaje konfliktów wpływające na stosunki etniczne.
10. Stereotyp w kontekście narodowym, etnicznym i kulturowym.
11. Czy istnieje charakter narodowy?
12. Kultura narodowa i państwo narodowe wczoraj i dziś.
13. Nacjonalizm jako problem socjologiczny.
14. Różne rodzaje nacjonalizmów.
15. Wielokulturowość we współczesnej Europie jako problem socjologiczny.
16. Różne rodzaje polityk wobec mniejszości narodowych.
17. Współczesne rozwiązania wieloetniczności w krajach należących do Rady Europy.
18. Mniejszości w różnych krajach europejskich.
19. Mniejszości narodowe i etniczne na terenie byłej Jugosławii i przyczyny zmiany tych stosunków.
20. Mniejszości narodowe i etniczne w krajach byłego ZSRR.
21. Mniejszości narodowe i etniczne w krajach skandynawskich.
22. Mniejszości narodowe i etniczne w Austrii i Niemczech podobieństwa i różnice w podejściu do problemu w obydwu państwach.
23. Mniejszości narodowe i etniczne we współczesnej Polsce, polityka państwowa wobec mniejszości.
24. Polityka PRL wobec mniejszości narodowych i etnicznych.
25. Wpływ historii na stosunki narodowe i etniczne w państwach współczesnej Europy.
26. Wieloetniczność a demokracja, wzajemne relacje.

pozdrawiam... hehe ale nie tych NADGORLIWYCH (Martuś Razz

)

Madzia. P.

Witam może wspólnymi siłami zrobimy te pytania, będzie nam łatwiej?? podaje te co do tej pory mam:)

2. Różne podejścia definicyjne do terminu „etniczność”.
1) próba wyszukiwania tych elementów, które wyróżniają ta grupę spośród innych grup etnicznych

 J.Mucha --> grupa etniczna to grupa o swoistych cechach kultury i świadomości pochodzenia od wspólnych przodków. Wśród owych swoistych cech kulturowych za szczególnie ważne uważa się: język, religia, rasa.

 Smith --> grupa etniczna to typ zbiorowości kulturowej, która podkreśla role mitu pochodzenia i pamięci historycznej i która jest rozpoznawana przez jedna lub więcej różnic kulturowych tj.: język, religia, obyczaje, instytucje

 Weber --> klasyka, uważał, ze grupę etniczna ma konstytuować wspólna wiara, wiara we wspólne pochodzenie, dodaje również język i religie

2) krytyka związku z niedobrowolnoscią uczestnictwa w grupie etnicznej

 Isayh --> zwraca uwagę na to, ze nie mamy wyboru, w jakim czasie i miejscu się urodzimy. Rodzimy się w pewnym kręgu kulturowym. Udział w grupie etnicznej nie jest dobrowolny. Jesteśmy do niej przypisani. Człowiek nie jest w stanie zmienić swojej identyfikacji etnicznej, gdyż jest nią nasiąknięty.

 Horovitz --> nie mamy wpływu na to, w jakiej grupie się znajdujemy. Wyróżnia dynamikę ludzkiej tożsamości. Wierzy ze człowiek jest na tyle dynamiczny, ze w późniejszym okresie życia będzie próbować to zmienić. Mówi o manipulowaniu granicami swojej tożsamości.

3. Tożsamość narodowa i jej wyznaczniki
Tożsamość narodowa - jednostka jest najważniejszym komponentem współczesnego świata. Tożsamość narodowa jest wyborem jednostek. Termin tożsamość narodowa oznacza konkretne idee nacjonalistyczne. Jest to także socjologiczne pojęcie analityczne.
Tożsamość – to pojęcie wieloznaczne.
Definicja tożsamości narodowej wg Anthony D. Smith’a:
Tożsamość narodowa to stale odtwarzany i reinterpretowany wzorzec wartości, symboli, wspomnień, mitów i tradycji, które tworzą dziedzictwo określonych narodów, a także identyfikacja jednostek z tym wzorcem i dziedzictwem oraz jego elementami kulturowymi.
Dla tożsamości zbiorowej ważne są:
- wspólne wartości
- wspólne normy
- wspólna pamięć
- wspólne symbole

8. Konflikt społeczny a naród i etniczność.
2 podstawowe różnice, jakie dzielą gr. etniczną od narodu:
- gr. etniczna nie będzie posiadała tak bardzo precyzyjnego wizerunku jak naród, naród jest gr. zorganizowaną, a gr. etniczna nie., a co za tym idzie obraz siebie będzie wyraźniejszy w gr. zorganizowanej. W gr. etn. Przestrzeganie norm jest spontaniczne; normy te nie są wartością, a w narodzie normy są wartością
- gr. etn. Buduje wizerunek siebie dzięki obcości innej grupy etnicznej, a w narodzie jest odwrotnie, swą tożsamość buduje dzięki swojskości, podobieństwa członków narodu ( gr. etniczna podkreśla to, co dzieli od innych, a naród podkreśla to, co spaja i łączy członków)

18. Mniejszości w różnych krajach europejskich.
Narody i mniejszości narodowe Europy

Europejska karta języków regionalnych lub mniejszościowych:
- weszła w życie 1 marca 1998 roku
- podpisało i ratyfikowało 17 państw
- 13 podpisało, ale nie przystąpiła w tym Polska.

Europejska Konwencja Ramowa o Ochronie Mniejszości Narodowych:
- weszła w życie 1 lutego 1998 roku
- podpisało i ratyfikowało 35 państw
- podpisało 7

1.Różne podejścia definicyjne do terminu „naród”.
Naród def.-encyklopedia socjologiczne
-dynamiczna wspólnota ponad stanowa, ponad warstwowa i ponadklasowa o charakterze historycznym, wyposażona w cechy (warunki) obiektywne( terytorium, państwo, języki) i subiektywne wyrażające się w świadomości, przynależności do wspólnoty, przy czym znaczenie czynnika świadomościowego w czasach współczesnych rośnie
Definicja obiektywna
- naród wytworzona historycznie, trwała wspólnota ludzi i powstała na gruncie wspólnoty języka, terytorium, życie ekonomicznego, ukł. psychicznego przejawiającego się we wspólnocie kultury (J. Stalin 1948)
Definicja subiektywna
- naród jet to wyobrażona wspólnota polityczna, wyobrażona jako nieuchronnie ograniczona i suwerenna(B.Anderson 1997)
Krytyka def. Obiektywnej i subiektywnej wg Maksa Webera
-czysto obiektywne kryteria narodu: język, religia, terytorium-pomijają jakieś narody
- def. Subiektywna: obejmuje zbyt wielki zakres przypadków- branie pod uwagę sentymentu, woli, wyobraźni i sposobu spostrzegania utrudnia oddzielenie narodu od innych zbiorowości takich jak: regiony, plemiona, miasta

6. Przyczyny erozji państwa narodowego
Czynniki:
-rozwój organizacji międzynarodowych-ponad narodowych
- globalizacja
- globalne problemy
Przyczyny (UE)
- utrata głównych funkcji państwowych
- niezależność militarna
- globalny rynek handlowy
- międzynarodowe korporacje
- ograniczenie suwerenności w prowadzeniu polityki zew.
14. Różne rodzaje nacjonalizmów.
Nacjonalizm liberalny:
-najstarsza forma ideologii nacjonalistycznej
- tworzyła się po rewolucji francuskiej
- wywodzi się z założeń liberalizmu
- wolność narodów, suwerenność narodów
- równość narodów, niepodległe państwa suwerenne
- samostanowienie narodów środkiem do pokoju i ładu światowego
- G. Mazzini(włochy), W.Wilson
Nacjonalizm konserwatyczny
- porządek
- stabilność
- zwrócenie się w kierunku historii i tradycji
- obrona tradycyjnych instytucji
- obrona tradycyjnego stylu życia
- zwrot w kierunku przeszłości, minionej chwały
- widoczny gdy poczucie tożsamości narodowej jest zagrożone lub możliwa jest jej utrata
Nacjonalizm ekspansjonistyczny
- związany z imperializmem końca XIX w
- prestiż narodu wiązał się z posiadaniem imperium- zwycięska kolonizacja
- pojęcie szowinizmu (przekonanie o wyższości jednego narodu nad drugim, narody nie posiadają równego prawa do samostanowienia wyższość rasowa, wyższość kulturowa)
Nacjonalizm antykolonialny i postkolonialny
16. Różne rodzaje polityk wobec mniejszości narodowych.
Polityka akceptacji odrębności
- równouprawnienie członków mniejszości pod względem: prawnym, politycznym, ekonomicznym
- państwo wspiera:dwujęzyczne szkolnictwo, organizacje społeczne i kulturalne mniejszości
Polityka pluralizmu
-dodatkowe rozwiązania formalno prawne i instytucjonalne- język mniejszości jako dodatkowy język w administracji
- służą mniejszości w zachowaniu jej tożsamości kulturowej
- wszystkie zróżnicowane etnicznie grupy mają zagwarantowana równość w państwie
Polityka akceptacji odrębności i pluralizmu
- łączy koncepcja narodu politycznego
- podstawą społeczeństwa w państwie jest wspólnota obywatelska nie etniczna

Witam, na wstępie wielkie gratulacje za pomysł utworzenia forum.Świetna sprawa, przynajmnie nic nie ginie:) Co do naszego "szkolnego meila" lepiej się nie wypowiadać;/
Do kanonu pytań dokładam odpowiedź na 2 pyt według wykładów p. K.Szafer
Pozdrawiam

2. Różne podejścia definicyjne do terminu „etniczność”

ETNICZNOŚĆ
Odnosi się do kulturowych praktyk i zapatrywań danej społeczności ludzkiej, odróżniających się od innych społeczności. Członkowie gr. etnicznych czują się kulturowo różni od innych gr. społ. i tak tez są przez inne grupy postrzegani. G. etniczne różnią się pod wieloma względami, z czego najważniejsze to: język, historia, pochodzenie, religia, strój. Różnice etniczne są w pełni wyuczone. Etniczność nie jest stała, czy niezmienna – jest płynna i dostosowuje się do zmiennych okoliczności.
Gr. etniczna jest mało sformalizowana. Naród charakt. dla odmiany wysoki stopień sformalizowania. Gr. narodowa potrzebuje dużych bodźców , aby się jednoczyć z wielu odrębnych grup. Wg wielu socjologów etniczność to I stopień do narodowości.

MNIEJSZOŚĆ ETNICZNA A NARODOWA
Mniejszość narodowa (pochodząca z danego narodu) – odłam narodu mieszkający gdzieś indziej, a mniejszość etniczna to odłam grupy ( np. Romowie nie posiadają swego narodu)
Gr. etnicznych jest więcej niż narodowych

Definicja Etni, czyli wspólnoty etnicznej
 konstytuują wspólne wierzenia i zobowiązania
 wspólne wspomnienia
 wspólną historię
 aranżują wspólne działania
 związane są z konkretnym terytorium
 nie posiadają kultury publicznej

Definicja Anthony Smith’a
Etnię definiuje jako wspólnotę etniczną można zdefiniować jako „nazwaną wspólnotę ludzką, związaną z ojczystą ziemią, mającą wspólne mity pochodzeniowe, wspólne wspomnienia, jeden lub więcej elementów wspólnej kultury, posiadającą pewien stopień solidarności przynajmniej wśród elit. (Smith, 2007r)

9. Różne rodzaje konfliktów wpływające na stosunki etniczne.
Konflikty pomiędzy róznymi grupami narodowościowymi
Konflikty między większością a mniejszością na tle:
- różnic kulturowych
- różnic językowych
- różnic religijnych

W konflikty te nie musi być zaangażowane państwo jako instytucja mogą one wybuchać w społeczeństwie z różnych powodów:
1. przestępstw popełnionych przez:
- przedstawicieli mniejszości na przedstawicielach większości lub przedstawicieli większości na przedstawicielach mniejszości.
2. przejawów dyskryminacji czy marginalizacji społecznej
3. rola mass mediów w kreowaniu atmosfery konfliktu
4. rola organizacji nacjonalistycznych.

Jeśli w konflikty te zaangażowane jest państwo to wykorzystuje ono instytucje i organizacje, na które ma wpływ i w ten sposób kreuje polityką mniejszościową.

24. Polityka PRL wobec mniejszości narodowych i etnicznych.
II Fale

I. 1945 – palono całe wioski, chodziło o odstraszenie innych wiosek
1946 – akcja Wisła, akcja wysiedleńcza Ukraińców.
Wywożono ludzi w 3 kierunki:
- Warmia i Mazury
- Pomorze Zachodnie
- Południowo – Zachodnie

II Fala – 1952 – 1953
Polityka PRL wobec mniejszości narodowych.
PRL jako państwo do mniejszości narodowych podchodziło ideologicznie.
Polityka mniejszościowa PRL
- przez cały PRL mamy do czynienia z dyskryminacją denacjonalizacyjną.
Nie można było nadawać dzieciom imion typowo narodowych. Wymuszano na mniejszości niemieckich spolszczenie ich nazw. Utrudniona była możliwość uczestniczenia w praktykach religijnych. Oprócz mniejszości Żydowskiej reszta tej kolonizacji nie funkcjonowała. Tępiono używanie języka narodowościowego
I gr. mniejszości – mniejszość niemiecka
II gr. Mniejszości – Ukraińcy

Może ma ktoś pytania 4,5, 7, 10, 11,12,13,15,17,19, 20,21,25,26????
będę wdzięczna

22. Mniejszości narodowe i etniczne w Austrii i Niemczech podobieństwa i różnice w podejściu do problemu w obydwu państwach.
Austria
- Raport do Konwencji 2000r.
- Raport do Karty 2003 r.
- Raport posługuje się danymi z 1991r.
Mniejszości:
- 1991 rok 1,11% a w 2001 3,12% (niezależnie od obywatelstwa) 1,12%
Mniejszości uznane w Austrii:
- Słoweńcy
- Chorwaci
- Węgrzy
- Czesi
- Słowacy
- Romowie

Deklarowano używanie też innego języka niż niemiecki i 6 narodowościowych w tym polski.
Niemcy raport do Konwencji
- Mieszkańcy państwa to 82 mln osób
- 7,49 mln nie posiada obywatelstwa
- nie są prowadzone statystyki o charakterze narodowym
- Duńczycy 50 tys
- Serbowie
- Fryzowie Wschodni

8. Konflikt społeczny a naród i etniczność.
2 podstawowe różnice, jakie dzielą gr. etniczną od narodu:
- gr. etniczna nie będzie posiadała tak bardzo precyzyjnego wizerunku jak naród, naród jest gr. zorganizowaną, a gr. etniczna nie., a co za tym idzie obraz siebie będzie wyraźniejszy w gr. zorganizowanej. W gr. etn. Przestrzeganie norm jest spontaniczne; normy te nie są wartością, a w narodzie normy są wartością
- gr. etn. Buduje wizerunek siebie dzięki obcości innej grupy etnicznej, a w narodzie jest odwrotnie, swą tożsamość buduje dzięki swojskości, podobieństwa członków narodu ( gr. etniczna podkreśla to, co dzieli od innych, a naród podkreśla to, co spaja i łączy członków)

Uzupełnienie punktu 16 (prawdopodobnie brakuje jeszcze czegoś- brak wszystkich notatek)
Dyskryminacja denacjonalizacyjna:
-szybka asymilacja mniejszości przez większość
- zakaz tworzenia przez mniejszość własnych i odrębnych instytucji kulturowych i oświatowych, organizacji politycznych
- zakaz używania języka mniejszości
Segregacja i dyskryminacja denacjonalizacyjna:
- wartością nadrzędną pozostaje wspólnota narodowa- większość
- zróżnicowanie etniczne postrzegane jest jako zagrożenie dla państwa i społeczeństwa
- nadrzędność kryterium etnicznego nad polit

Ostatnio zmieniony przez Damian dnia Wto Sty 26, 2010 11:05, w całości zmieniany 1 raz

11.Charakter narodowy Polaków
5cech polaków wg Kamińskiego
1) Umiłowanie wolności i niezależności ducha
2) Wielkoduszność, dobroć, poczucie humanitarne
3) Męstwo, bohaterstwo, swoiście pojęty honor
4) Umiejętność całkowitego oddania się w sprawie publicznej
5) Wiara w wyższość sił duchowych

10.Stereotypy Lippmann- stereotyp to „obraz w głowie”: jednostronny, uproszczony i schematyczny obraz jakiegoś zjawiska
- uproszczona i schematyczna opinia o tym zjawisku
Mitosek- Subiektywny byt „obrazów w głowie” ma oparcie w obiektywnym bycie kultury.
- „Tradycja narodowa, kodeksy moralne, systemy religijne, przekazywane w procesie socjalizacji z pokolenia na pokolenie stabilizują utarte sposoby widzenia świata, które w stosunku do jednostki przybierają charakter dziedzictwa nieomal biologicznego”
Mitosek Z., Literatura i stereotypy, Wrocław 1974r, s.15
Chałasiński
- Naród jako całość kształtuje stereotypy pojmowane jako wzorce postrzegania „innego etnicznego”
- Tradycja jest właśnie zbiorem obrazów czy wzorów, przekazywanych przez pokolenia- Cała tradycja składa się z obrazów, z których jedne posiadają dla nas pozytywne a inne negatywne zabarwienie uczuciowe”.
Chałasiński J., „Niemiec i Polak są oznaczeniami historycznymi i tak długo posiadają dla nas znaczenie, jak długo żyje w nas pamięć społeczna wzajemnych stosunków.Stereotypy - poczucie niższości narodowej- poczucie wyższości narodowej- poczucie alienacji narodowej Sentyment narodowy lub świadomość przynależności do narodu; z jednej ktoś...............
z drugiej strony grupa narodowa może wykazywać duży stopień świadomości narodowej, bez żadnej wyraźnej ideologii, bez ruchu politycznego działającego w sprawie narodowej. Zarazem grupa pielęgnuje jakieś symbole lub mity narodowe;
Są różnice pomiędzy zorganizowanym ideologicznie ruchem nacjonalistycznym z jednej strony a bardziej rozproszonym poczucie przynależności narodowej z drugiej. Symbolika narodowa
Język i symbolika narodu są naturalne i nie związane tylko z nacjonalizmem; Symbolika narodowa jest naturalnie określana przez naród, wyrażając w nich swój charakter poprzez: nazwę własną, hymn narodowy, flagę – kolory i symbole na niej przedstawione

21. Mniejszości narodowe i etniczne w krajach skandynawskich.
Norwegia- Sygnatariusz Konwencji i Karty- Raporty mają charakter szacunkowy- Raport do Konwencji 2001
- raport do karty 1999Mniejszości:
- Saami – pogranicze norwesko – szwedzko – fińskie 40 -45 tys- Fińska – dwie grupy północną 10 – 15 tys, południową kilkaset osób- Żydzi – 1,5 – 2 tys osób głównie w miastach- Romowie 2 – 3,5 tys osób w tym grupa Travellers – historyczna
Szwecja Raport do Konwencji 2001
Raporty do Karty 1999 i 2004
Nie ma oficjalnych statystyk narodowościowych w Szwecji Dane szacunkowe Mniejszości:
- Saami – ludność autochtoniczna 15 – 20 tys, z czego języka uzywa około 9 tys
- szwedzcy Finowie to 450 tys z czego języka ojczystego używa połowa, skupiska w centralnej Szwecji
- Grupa Tornedelian 50 tys używająca fińskiego dialektu – 40 tys- Romowie ok 75 tys tworzą kilka grup etnicznych: szwedzka Roma, fińska Roma, koczownicza grupa Travellers i Romowie spoza Skandynawii głównie z Bałkan przybyli pod koniec XX wieku
- Żydzi 20 – 25 tys języka jidysz używa 3 tys zamieszkują miasta, większość w Sztokholmie.
Dania- Sygnatariusz Konwencji i karty- Raport do Konwencji 1999 i 2004- Południowa Jutlandia – mniejszość niemiecka – szacunkowo 15 – 20 tys- Na Wyspach Owczych i Grenlandii społeczności odrębne językowo i kulturowo – Farog- Raporty do Karty 2003- tylko ludność niemiecka.

Może będzie przydatne do punktu 15, nie mam na razie czasu by to sprawdzić.
http://znze.wsiz.rzeszow.pl/z07/7_Edyta_Gonet_Wielokulturowosc.pdf

20. Mniejszości narodowe i etniczne w krajach byłego ZSRR.
Rosja- Sygnatariusz Konwencji – raport 2000
- Wieloetnicznowy charakter państwa 170 różnych narodowości
- Raport nie określał liczebności mniejszości
- 140 mln mieszkańców
- 20% mniejszości narody tubylcze
- 24 narody autochtoniczne to tylko 10 tys
- Raport wymienia klasyczne mniejszości i małe ludy autochtoniczne do których należy 65 grup
Rosja – klasyczne mniejszości:Azerowie Białorusini Estończycy Finowie Grecy Gruzini Kazechowie Kirgizi
Koreańczycy Łotysze Litwini Mołdawianie Niemcy Ormianie Polacy Tadżycy Turkmeni Uzbecy Ukraińcy
Inne dane 144 mln 81,5% Rosjanie Tatarzy 5,5 mln
Ukraińcy 4,3 mln Czuwasze 1,7 mln Dagestańczycy 1,44 mln Baszkiny 1,3 mln